vrijdag 18 november 2011

Buitensteun voor telescoop

Het gedonder beu, om elke keer met die loeizware driepikkel naar buiten te sjouwen, exact 'pas' te zetten op een oneffen gazon en over de poten te struikelen in het donker, het plan uitgevoerd om een vaste opstelling te maken. De kop van de steun een beetje afgekeken van de opstelling voor telecopen bij de sterrenwacht 'Flipje Lansbergen' in Middelburg. Elke montering vraagt om een eigen variant.
Eerst wat schetsen gemaakt, en dan het eerste probleem getackeld. Want wie maakt de steun, als je zelf niet kunt lassen ?
Ik had het geluk bij het bedrijf aan te kunnen kloppen waar ik 30 jaar werkte, en men uiteraard met de hand over het hart streek. Toch moet ook jij een beetje op het gemoed van een staalboer kunnen werken.
Nodig: een afvalstuk H-120 waar een stuk van de tussenflens wordt weggehaald; een grondplaatje 20x20cm; een uitgesneden dunne flensplaat en een dikkere flensplaat waar een kamer in gedraaid wordt om de montering in vast te zetten. Nog een 4-tal ankers om in de beton te storten en een kilootje M-12 bouten en moeren en ringen. Doet de staalboer het niet voor niets, dan vraag je een vriendenprijsje en klets je wat van 'toch leuk voor een stagiaire ?'.
De snelheid waarmee je je telescoop daarna opzet maakt een kleine investering uiterst zinvol.

De volgende maten staan voor mijn Skywatcher Newton Spiegeltelescoop 150mm en kunnen dus niet zondermeer overgenomen worden. Bestudeer de montering vooraf goed, want de bevestiging moet solide zijn.
 (Maten voor deze telecoop kloppen, maar tekening is niet in verhouding..)

Als je de steun niet kunt vastzetten op een bestaand terras, dan moet er gegraven worden. Meest ideaal is eerst een 'casing' aan te brengen. In dit geval een stuk kunststof pijp (diep 350mm; dia 480mm). Zet die op het gazon, en snij met een lang mes rondom de pijp; dat werkt bij het uitgraven netjes. De voorgemengde beton kun je kopen in zakken van 25 kilo en kosten ca. € 5 per stuk. Bereken de inhoud van het gat met de formule 'Grondvlak x Hoogte'. Het grondvlak bereken je door 3,14 (Pi) x straal x straal te nemen. In mijn geval wordt de inhoud: (3,14 x 240 x 240) x 350. Met een zak van 25 kilo maak je 12,5 liter beton.
Ik had iets meer dan 5 zakken nodig. Stort de beton niet in het gat zonder meer, maar plaats eerst een grote plastic zak, die voldoende ruimte biedt aan de beton om zich te 'zetten'. Reden is dat de beton goed moet uitharden en in een zachte ondergrond draint het vocht te snel weg. Maak de beton in een kuip aan en roer het goed door elkaar (per zak) met een schop.

De stalen ankers bevestig je 'zwevend' op een plank die 'pas' op de rand van de buis ligt, die uiteraard ook 'pas' staat. Laat de buis ca. 1,5 cm boven het maaiveld komen, en controleer met een waterpas. Als de beton begint te drogen, snij je de randen van het plastic weg. Na ca. 2 dagen is de beton hard genoeg. Vertrouw je het niet, vraag of je vrouw of vriendin er met haar nieuwe schoentjes even op wil staan... Als je een goede relatie hebt, doet ze dat zeker...

Is het klusje geklaard, dan wordt dit het resultaat. Alleen nog wat hoge takken wegnemen die het zicht op de sterren wegnemen, en klaar is Skywatcher.

Het enige wat er nog aan gemonteerd wordt is een kleine alu-constructie, die ik maakte van wat restjes aluminium hoek-profiel en een stukje triplex, om mijn oude laptop op te zetten tijdens het 'cammen' van planetenfoto's. Aan de 'paardekop' zal ik wel nooit toekomen, maar nog steeds lol in mijn aankoop..

Hier nog een detail-opname van de montering, die ik vast heb uitgelijnd op de poolster. Scheelt nog eens een hoop werk, kleine correcties daargelaten.

(de hoeveelheid stelbouten dienen om de montering 'pas' te stellen)

Wat betreft de alu-contructie waarop de laptop staat, en die ook een hoop 'gedonder in het donker' voorkomt, de volgende afbeelding. Voorkomt gesjouw met tafeltjes etc.
Alleen nog wat aanpassingen om de GOTO er goed aan te koppelen, en Sterrenwacht "Willem Beukelszoon" in Biervliet is een feit !


....en hieronder in vol ornaat en inmiddels het houten plankje vervangen door de bodem van een plastic kratje, zodat de boel echt buiten kan blijven staan (zonder telescoop, natuurlijk)..



Moraal van dit verhaal:
GEMAK DIENT DE MENS !